قانون گرشام

سر توماس گرشام مشاور مالی ملکه الیزابت در اواسط قرن شانزدهم میلادی بود.  

در آن دوران سکه هایی با کیفیت و عیار بالا، و سکه هایی با عیار پایین تر، ولی هر دو باارزش اسمی یکسان مورد استفاده قرار می گرفتند.

البته برای مردم عادی تمیز و تشخیص آنها از یکدیگر آسان نبود ولی برای متخصصین تمیز آنها از یکدیگر ممکن بود. 

گرشام به ملکه تذکر داد که رواج این دو سکه همزمان با ارزش اسمی یکسان باعث می شود پول های خوب توسط مردم در منزل نگهداری و یا ذوب شده و به خارج کشور صادر گردیده و از گردونه مبادلات خارج میگردد و مردم فقط پول های بد را مورد استفاده قرار میدهند. به اصطلاح پول بد پول خوب را از بازار خارج می کند.

 bad money drives out good 

این قانون به نام قانون گرشام معروف گردید. 

بعدها کاربرد این قانون به موارد دیگری گسترش یافت. 

مثلاً در باب تقاضای کالای دست دوم گفته می شود کالای بد کالای خوب را از گردونه بازار خارج می کند. 

در باب تقاضای بیمه هم گفته می شود چنانچه برای ریسک مشخصی، قیمت یکسان برای همه گروه های ریسکی در نظر گرفته شود، مشتریان بد (پرریسک) مشتریان خوب (کم ریسک) را از گردونه متقاضیان بیمه خارج می سازند. 

⚜️ اما مصداق این قانون جالب، در خصوص مدیران اجرایی است. دیده می شود در جوامعی که فساد و عدم شفافیت زیاد است، مدیران بد مدیران خوب را از میدان بِدَر می کنند. 

زیرا در جامعه ای که شفافیت و شایسته سالاری حاکم نباشد، بهایی که جامعه برای مدیران لایق، قایل می شود 

(ارزش اسمی مدیران لایق و اندیشمند و متعهد)، در بهترین حالت همانند مدیران نالایق و غیرمتعهد است.

لذا صندلی های مدیریت های کلان از این مدیران لایق خالی شده و برای مدیران نالایق کنار گذاشته می شود. از طرفی دیگر، دسیسه‌ها و تلاش های مدیران غیر متعهد برای کسب این کُرسی ها، خروج مدیران پرتلاش و لایق و متعهد را تسریع می‌ بخشد.این افت چند سالی هست که گریبان مدیریت کشور را گرفته است !!